Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου θέλοντας να τιμήσει την ιστορία, τον πολιτισμό και την παράδοση της Χίου και να προβάλει την μοναδική αρχιτεκτονική και εμβληματική ατμόσφαιρα των πανέμορφων και ανέγγιχτων από τον χρόνο μεσαιωνικών χωριών μιας ιστορικής περιόδου που άφησε έντονα το αποτύπωμα της στο νησί, κάθε χρόνο ενδυναμώνει την διοργάνωση ενός από τα σημαντικότερα Φεστιβάλ στην Ελλάδα, ενώνοντας με αξιόλογη επιτυχία το χθες με κάθε πτυχή του σήμερα.
Το μήνυμα δυνατό: «Στον πολιτισμό του αύριο με την αύρα του χθες. Μελετώντας το παρελθόν, φωτίζουμε το σήμερα και δημιουργούμε μία καινούργια εποχή, που θα προσπαθήσουμε όλοι μαζί να ανατείλει στην Χίο και στα άλλα νησιά του Βόρειου Αιγαίου».
Καταξιωμένοι καλλιτέχνες, δημιουργοί, ιστορικοί, προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών συμβάλουν τα μέγιστα για την υλοποίηση του Φεστιβάλ και μιας σειράς εκδηλώσεων που έχουν σκοπό να αναδείξουν και να προβάλουν τον μοναδικό πολιτισμό και χαρακτήρα της Χίου όπως διαμορφώθηκε μέσα από αυτήν την ιδιαίτερη ιστορική περίοδο, τον Μεσαίωνα.
Οι κάτοικοι και οι επισκέπτες του πανέμορφου νησιού έχουν αγκαλιάσει όλα τα δρώμενα με ιδιαίτερο ενθουσιασμό και ενδιαφέρον για να «ταξιδέψουν» σε άλλες εποχές, να δουν και να μάθουν πως «γεννήθηκαν» ιστορίες και μύθοι του νησιού, που και πως διαδραματίστηκαν βασικά κομμάτια της ιστορίας του, παρακολουθώντας ταυτόχρονα σύγχρονες τοποθετήσεις και δεδομένα.
Το Φεστιβάλ Χίου ξεκίνησε το 2022 με τις ευλογίες του Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Ελπιδοφόρου και συνεχίστηκε υπό την αιγίδα της Βρετανικής Πρεσβείας. Η ονομασία και Μεσαιωνικό Φεστιβάλ Χίου είχε σαν στόχο την ανάδειξη του πλούτου της χιώτικης ύστερης μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής, με τα μοναδικά καστροχώρια και τον περιώνυμο Κάμπο, μέρη στα οποία διεξάγονται οι εκδηλώσεις του.
Το παρόν στο Φεστιβάλ έδωσαν με τη συνεργασια τους ο ο καταξιωμένος ηθοποιός και σκηνοθέτης Αντώνης Λουδάρος, ένας από τους σπουδαιότερους σκηνογράφους, ενδυματολόγους και ζωγράφους της χώρας μας, ο Γιάννης Μετζικώφ, ο διευθυντής ανάπτυξης και μέλος της Διεύθυνσης του Μουσείου Μπενάκη και μουσικός παραγωγός της ΕΡΑ Νίκος Τριβουλίδης, οι ηθοποιοί Κατερίνα Γερονικολού, Γεωργία Μαρινάκου, Μαριάννα Μαυριανού και Λεωνίδας Κουλουρής, η κινησιολόγος και χορογράφος Μαργαρίτα Καμαράτου, ο Σαράντος Κωστίδης, η ομάδα μεσαιωνικής αναβίωσης Ritter Hellas, ο γλύπτης -μεταλλουργός Πάρις Σίβρης, ο ιστορικός Μανώλης Βουρνούς και μια από τις σημαντικότερες Ελληνίδες τραγουδίστριες η Ελευθερία Αρβανιτάκη.
Το 2023 έλαβε χώρα μια σειρά εκδηλώσεων στο CASTELLI, την 16ου αιώνα κατοικία του Ενετού Καστελλάνου (στρατιωτικού διοικητή της Χίου) ιδιοκτησίας της οικογένειας Ν. Βαφειά που αναπαλαιώθηκε υπό την επίβλεψη της εφορίας Αρχαιοτήτων, στην οποία μίλησαν ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Χίου Ψαρών και Οινουσσών κ.κ. Μάρκος και διακεκριμένοι ομιλητές όπως ο καθηγητής Γ. Μπαμπινιώτης, ο φιλέλληνας ιστορικός καθηγητής του Kings College Roderick Beaton, ο Βρετανός Πρέσβης Matthew Lodge, ο Γιάννης Μετζικώφ, ο Τάκης Μαυρωτάς, ο Μιχάλης Μόσχος (the London Hellenic Prize), ο Χρύσανθος Πανάς και ο Λόρδος of St. Andrews, ο εγγονός της Πριγκίπισσας Μαρίνας της Ελλάδος, ο πιανίστας Γιώργος Λαιμός και τις παρουσίασε η έγκριτη δημοσιογράφος της “Καθημερινής” Μαργαρίτα Πουρνάρα.
Επίσης, το παρόν στο Φεστιβάλ έδωσαν η Ιόλη Βιγγοπούλου, Ερευνήτρια στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και συνεργάτης του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδου, η Έλενα Ματθαιοπούλου, Associate Editor of Opera Now magazine, UK, αρθρογράφου για θέματα όπερας και μουσικής και συγγραφέα, η Λίνα Νικολακόπουλου, η Υρώ Μάνε, ο Θοδωρής Βουτσικάκης, η Αργυρώ Μπαρμπαρίγου, ο Παντελής Θαλασσινός, ο Good Job Nicky, οι μουσικοί Μάνος Βασιλάκης, Νίκος Ισίδωρος, Γιάννης και Κυριάκος Κυριακόπουλος, Θωμάς Παραδείσης, Δημήτρης Φέσσας, Davide Picci, Σοφία Μπράβου, Ισίδωρος Βούκουνας, η υψίφωνος της Ε.Λ.Σ. Έλενα Κελεσίδου, ο Γιώργος Ντάβλας, η σολίστ Εβίτα Μανιατοπούλου, η υψίφωνος Ανδριάννα Νεαμονίτη, ο πιανίστας Νίκος Μαχαίρας, η παραολυμπιονίκης της ξιφασκίας Κέλλυ Λουφάκη.
Οικοδέσποινα του Φεστιβάλ ήταν η Σταματίνα Τσιμτσιλή.
Το 3ο Φεστιβάλ Χίου έλαβε χώρα 28 Αυγούστου με 6 Σεπτεμβρίου 2024, στο πλαίσιο των Πολιτιστικών Δρώμενων της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, υπό την αιγίδα της Βρετανικής Πρεσβείας.
Το παρόν στο Φεστιβάλ έδωσαν διακεκριμένοι ομιλητές μεταξύ των οποίων η Αυτού Θειoτάτης Παναγιώτητος του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, ο Εξοχότατος πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας καθηγητής κ. Προκόπιος Παυλόπουλος, η Α.Ε. ο Πρέσβης της Βουλγαρίας κ. V. Poriazov, η Α.Ε. ο Πρέσβης της Ιαπωνίας κ. Ito Coichi, η Α.Ε. ο Πρέσβης του Η.Β. στην Αθήνα Matthew Lodge, ο πρώην Υπουργός Πολιτισμού Νίκος Σηφουνάκης, o καθηγητής και πρ. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Μπαμπινιώτης, ο καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης, Ακρόπολης, στον οποίο αποδόθηκε τιμή για το 40ετές επιστημονικό του έργο, ο νέος Regius Professor of Greek του Πανεπιστημίου Cambridge Tim Whitmarsh, η ιστορικός και παραγωγός του BBC Bettany Hughes, η συγγραφέας Victoria Hislop, ο αρχαιολόγος Θοδωρής Παπακώστας, ο ιστορικός Μιχάλης Μόσχος (Director, The London Hellenic Prize), ο Διευθυντής επί τιμής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μέλος του ΔΣ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου και Διευθυντής του Ινστιτούτου Κυκλικής Οικονομία και Κλίματος Γιώργος Κρεμλής, ο Ambassador of the Great Green Wall Tabi Joba, ο Επίτιμος Γενικός Γραμματέας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) των Ηνωμένων Εθνών και Πρόεδρος του Ιδρύματος “Μαρία Τσάκος” Ευθύμιος Μητρόπουλος, ο Ιατρός πρ. Βουλευτής Χίου Ανδρέας Μιχαηλίδης, ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, ο Πρόεδρος “ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ” Ιωάννης Σπανολιός, η Ομότιμη καθηγήτρια ΕΜΠ και Αντιπροέδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Τώνια Μοροπούλου, ο δημοσιογράφος ειδικός σε ναυτιλιακά θέματα και μέλος ΔΣ Ναυτιλιακής Λέσχης Χίου Ιωάννης Φαράκλας, η Παραολυμπιονίκης και Director of Sustainability at the World Sailing Alexandra Rickham, o Επιχειρηματίας Αλέξανδρος Ζύμνης, ο Ομότιμος καθηγητής Γεωπολιτικής Πανεπιστημίου της Σορβόννης Γεώργιος-Στυλιανός Πρεβελάκης, ο μηχανολόγος μηχανικός και συγγραφέας Βύρωνας Τομάζος αλλά και ο ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός καθώς και ο Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Σταμάτης Κριμιζής.
Προσωπικότητες των Γραμμάτων και των Τεχνών, της Ακαδημαϊκής και της Επιστημονικής κοινότητας είχαν και φέτος παρουσία προσφέροντας στους εκλεκτούς καλεσμένους την μαγεία του πνεύματος και της δημιουργίας.
Στις βραδιές Πολιτισμού στο Casteli μοναδικό αποτύπωμα άφησε η απόδοση τιμής από την ΠΒΑ στον Νικόλαο Βαφειά για την προσφορά του στον Ελληνικό Πολιτισμό.
Στο πλαίσιο μιας άρτιας διοργάνωσης ο σχεδιασμός και η επιμέλεια όλων των καλλιτεχνικών δράσεων πρόσδωσαν μοναδικό θέαμα.
Η διεθνώς καταξιωμένη εικαστικός Καλλιόπη Λεμού εξέθεσε στο Χαμιδιέ Τζαμί του Κάστρου Χίου έργα της ειδικά φιλοτεχνημένα για το Φεστιβάλ.
Η ιστορικός και ηθοποιός Μιμή Ντενίση, η σκηνοθέτης Εύα Νάθενα, η ηθοποιός Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, ο πιανίστας Αλέξανδρος Σαρακάκης, η Διεθνούς φήμης Soprano Χριστίνα Πουλίτση, το συγκρότημα Operatical, η επικοινωνιολόγος Κατερίνα Γκαγκάκη, ο δημοσιογράφος Αντώνης Σρόιτερ, η δημοσιογράφος, επικεφαλής ενημερωτικών εκπομπών ΕΡΤ Αντριάνα Παρασκευοπούλου, η δημοσιογράφος Κορίνα Γεωργίου και η δημοσιογράφος Μαίρη Αυγερινοπούλου, o δημοσιογράφος Χρήστος Νέζος και ο σεφ Ανδρέας Λαγός τίμησαν με την παρουσία τους το 3ο Φεστιβάλ Χίου.
Σημαντική η παρουσία του μουσικοσυνθέτη και σολίστ του πιάνου Γιώργου Χατζηνάσιου.